«Αν θες να προχωρήσεις θα βγάλεις κάλους στα γόνατα από τα τσιμπoύ@@@»: Οι μαρτυρίες Ελληνίδων δημοσιογράφων στη Deutsche Welle

Τις τραυματικές εμπειρίες γυναικών, εργαζόμενων στα ελληνικά ΜΜΕ δημοσιεύει, σε άρθρο της με τίτλο «#metoo στην Ελληνική δημοσιογραφία» η Deutsche Welle. Οι γυναίκες, έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης ή ακόμα και κακοποίησης έσπασαν τη σιωπή τους για τις εμπειρίες τους που συγκλονίζουν. Στο Γερμανικό μέσο δημοσιεύτηκαν και τα ευρήματα έρευνας με τίτλο «Κώδικας Σιωπής: Φόβος, Στίγμα και Παρενόχληση των Ελληνίδων Δημοσιογράφων».

Σύμφωνα με αυτά, το 43% των ερωτηθεισών υπήρξε θύμα περιστατικών σεξουαλικής φύσης, το 35% δέχτηκε λεκτική παρενόχληση, το 81% αντιμετώπισε τα περιστατικά εντός της εργασίας. Το 51% των θυτών υπήρξαν ιεραρχικά ανώτεροι. Τα θύματα δεν ανέφεραν το περιστατικό από φόβο ότι δε θα έχουν υποστήριξη σε ποσοστό 53,8%. Οι ερωτηθείσες κατά τα δυο τρίτα τους δήλωσαν ότι, στα μέσα που εργάζονται, δεν υπάρχουν διαδικασίες, οι οποίες να στηρίζουν τις εργαζόμενες ώστε να προβούν σε καταγγελίες. Στην έρευνα συμμετείχαν περίπου 40 άτομα, από το σύνολο των εργαζομένων στα 60 μικρά και μεγάλα ΜΜΕ που εστάλησαν ερωτήσεις, εκ των οποίων συμμετείχαν μόνο 11.

«Αν θες να προχωρήσεις θα βγάλεις κάλους στα γόνατα από τα τσιμπoύ@@@»

«Η Δ. σπάει τη σιωπή της μετά από πολλά χρόνια και μιλάει αποκλειστικά στην Deutsche Welle. Θυμάται πως μπαίνοντας πολύ νέα και με πολύ ενθουσιασμό στο επάγγελμα γιατί της άρεσε να γράφει, ένα από τα πρώτα σχόλια που άκουσε από τον διευθυντή της ήταν: “Άκου να δεις κοριτσάκι, αν θέλεις να προχωρήσεις σε αυτή τη δουλειά, τα γόνατά σου θα πρέπει να βγάλουν κάλους από τα τσιμπoύ@@@”, κάνοντας παράλληλα μια ανάλογη κίνηση με το χέρι του. Η νεαρή κοπέλα έπαθε σοκ, σάστισε και δεν ήξερε πώς να αντιδράσει γιατί εκείνη του μιλούσε στον πληθυντικό. Η Δ μας λέει πως η περιρρέουσα ατμόσφαιρα σε πολλά μέσα ήταν προσβλητική. “Εμείς μεγαλώσαμε σε μία δημοσιογραφία όπου εσύ έγραφες και μετά σου έπαιρνε ο άλλος το χαρτί, το τσαλάκωνε και σου έλεγε ‘Δεν είναι θέμα αυτό’…Τι είναι αυτό που μου φέρνεις; Τίποτα. .. Είσαι ένα τίποτα”. Κάποια άλλη στιγμή ένας άλλος προϊστάμενος “που είχε πολλές δουλειές και δεν τις προλάβαινε όλες”, της πρότεινε συνεργασία. Να του βρίσκει η Δ. ειδήσεις, εκείνος να βάζει το όνομά του και να της δίνει κάποια χρήματα. Δέχθηκε, αλλά στη συνέχεια εκείνος της ζητούσε πολύ περισσότερα ανταλλάγματα για την “ευκαιρία”, όπως την αποκαλούσε, που της έδωσε. Εκείνη δεν ενέδωσε ποτέ και έτσι αναγκάστηκε να φύγει», αναφέρεται στο δημοσίευμα.

«Κατάλαβα ότι πρέπει να μάθω να ζω με αυτό»

Στη συνέχεια, μοιράζεται την εμπειρία της Ε. Τα πολλά χρόνια που βιοπορίζεται από τη δημοσιογραφία, όπως αναφέρει, συναντά σεξιστική ατμόσφαιρα στους χώρους εργασίας. «Κάποια στιγμή αυτό γινόταν αρκετά συχνά και κατάλαβα ότι πρέπει να μάθω να ζω με αυτό. Με στεναχωρούσε και ένιωθα ότι με υποτιμούσε πάρα πολλές φορές. Ένιωθα ότι πολλές φορές με έβλεπαν και σαν σεξουαλικό αντικείμενο ή σαν μια γυναίκα χαζή. Δεν ενδιαφερόντουσαν πάρα πολύ να δουν τη δουλειά σου. Υπήρχε και ένας σωβινισμός μέσα στη δουλειά. Πάρα πολλές φορές, σε πάρα πολλά μέσα, έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη οι άντρες διευθυντές σε άντρες αρχισυντάκτες, στους άντρες γενικότερα», είπε η ίδια η οποία αναφέρθηκε, στη συνέχεια, στα τρία ακραία περιστατικά που έχει αντιμετωπίσει. Όπως εξήγησε, αυτά δεν αφορούν σε δημοσιογράφους συναδέλφους της, αλλά σε πολιτικούς, με τους οποίους συναντήθηκε στο πλαίσιο της δουλειάς της, προκειμένου να τούς πάρει συνέντευξη.

«Δύο φορές χρειάστηκε να παλέψω για να βγω από το γραφείο. Δε μου την έπεσαν απλώς. Να με πιάνει, να προσπαθεί να με σπρώξει στον τοίχο, να με πιέζει, να προσπαθεί να με αγγίξει. Ναι, όλα αυτά τα πράγματα δύο φορές και πάρα πολύ έντονα. Οι δύο φορές είναι που σου είπα ότι χρειάστηκε να παλέψω για να βγω από το γραφείο και η τρίτη φορά ήταν ένας πάρα πολύ χυδαίος υπουργός που πήγα εκεί για να μιλήσουμε για ένα θέμα. Και μου λέει: “'Άσε τώρα το θέμα και έλα τώρα να μιλήσουμε για τις ερωτογενείς ζώνες σου”. Έτσι ακριβώς μου μίλησε. Όχι ότι του είχα δώσει κανένα δικαίωμα. Μπήκα μέσα, ούτε ήμουνα χαλαρή ούτε ξεκίνησα να αστειεύομαι. Τίποτα. Μπήκα πολύ σοβαρά για να κάνω τη δουλειά μου».

Και η Ζ., όμως, με μεγάλη εμπειρία στον χώρο των ελληνικών ΜΜΕ, κατήγγειλε στη Deutsche Welle περιστατικό με συνάδελφό της, ο οποίος αυνανιζόταν συστηματικά μπροστά σε γυναίκες, όταν τις έβρισκε μόνες στο μέσο που εργάζονταν. Όπως τόνισε η Ζ. κατήγγειλε το περιστατικό στους διευθυντές της, όταν της συνέβη και της ίδιας. Αυτοί, όχι μόνο δεν υπήρξαν υποστηρικτικοί, αλλά γέλασαν και την χλεύασαν, λέγοντάς της, «έλα μωρέ αυτός έτσι είναι». Όπως σημειώνει η δημοσιογράφος, αυτό συνέβη σε πάρα πολλές γυναίκες συναδέλφους της. Ο ίδιος εργαζόμενος, κάθε φορά που τού δινόταν η ευκαιρία, άγγιζε τις γυναίκες της δουλειάς στα οπίσθια. Κανείς ποτέ δεν τον επέπληξε ή τιμώρησε.

«Καταλάβαινα ότι κάτι δεν πάει καλά»

Παρότι η ίδια δεν είχε άμεση εμπειρία σεξουαλικής παρενόχλησης, η Θ. ανέφερε ότι, είναι γνωστά τα σεξιστικά αστεία και οι χαρακτηρισμοί απέναντι στις γυναίκες όπως, για παράδειγμα, για την εμμηνόπαυση. «Καταλάβαινα ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά μου ήταν πολύ δύσκολο να το ορίσω», είπε η ίδια στη DW και τονίζει ότι, έχει δεχθεί παρατηρήσεις για την εμφάνισή της και μάλιστα και από γυναίκα προϊστάμενή της, η οποία και την παρότρυνε να προσέξει το ντύσιμό της καθώς ήταν «προκλητικό». Η Θ. σημειώνει ότι, γνωρίζει άμεσα από γυναίκες συναδέλφους της πως «έχουν δεχθεί σαφείς απειλές και εκβιασμούς ότι αν δε βγουν και δεν κάνουν σεξ με προϊσταμένους τους, δε θα ξαναδούν γυαλί ούτε ζωγραφιστό. Δε θα ξαναβγούν στον φακό της τηλεόρασης».

Το Γερμανικό μέσο επισημαίνει ότι, μέσα από τις συζητήσεις με τα θύματα προκύπτει ότι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις γυναικών αλλά και ανδρών που επιδιώκουν να ανέλθουν με αντάλλαγμα το σεξ. Ωστόσο, αυτές οι περιπτώσεις διαφοροποιούνται ως προς το ότι υπάρχει συναίνεση και από τις δύο πλευρές. Όπως σημειώνουν, το πρόβλημα προκύπτει από το σημείο και μετά που, το πρόσωπο που έχει την εξουσία προσβάλλει, μειώνει υποτιμά με πράξεις ή παραλείψεις τον λιγότερο δυνατό, επιβάλλοντας την επιθυμία του μέσω της ισχύος που τού δίνει η θέση του.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, φαίνεται κάτι να αλλάζει στην αντιμετώπιση αντίστοιχων περιστατικών καθώς, μετά το #metoo, που ευαισθητοποίησε το κοινό, οι περισσότεροι φροντίζουν να υιοθετούν περισσότερο προσεκτική συμπεριφορά. Η Λ., που μίλησε στο μέσο, είναι μόλις 23 χρονών και εργάζεται στον χώρο ενάμισι χρόνο. Η ίδια αναφέρει ότι στον χώρο εργασίας της δεν έχει συναντήσει σεξιστικές συμπεριφορές, ωστόσο, βρίσκεται αντιμέτωπη με την εργασιακή εκμετάλλευση, όπως λέει, «απλά γιατί είναι νεότερη». Η Λ. όταν ήταν φοιτήτρια χρειάστηκε να συνεργαστεί, για μία εργασία της στο πανεπιστήμιο, με έναν εργαζόμενο στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Ο εργαζόμενος έγινε ιδιαίτερα φορτικός, με αφορμή τη βοήθεια που της προσέφερε. Έστελνε μηνύματα στην ίδια και στις φίλες της, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέγοντάς τους ότι «ο χώρος χρειάζεται γνωριμίες, αλλιώς δεν μπορείς να προχωρήσεις. Θα μπορούσα να βοηθήσω». Όπως σημειώνει η Λ., «εννοείται με κάποια ανταλλάγματα».

«Τα θύματα δε μιλούν γιατί δεν υπάρχει πλαίσιο υποστήριξης»

Στο μέσο μίλησε και η υποψήφια διδάκτωρ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δήμητρα Μαρή. Το θέμα της διατριβής της είναι: «Σεξισμός και Δημόσιος Λόγος – Μιντιακές Αναπαραστάσεις του Ελληνικού MeToo». Η κ. Μαρή τοποθετήθηκε ως προς το γιατί δε μιλούν τα θύματα. «Το ότι τα θύματα δε μιλούν για ό,τι έχουν υποστεί, δε σημαίνει ότι η σεξουαλική παρενόχληση δε συμβαίνει – σημαίνει ότι δεν υπάρχει πλαίσιο υποστήριξης. Αντίθετα, υπάρχει πλαίσιο συντήρησης της κουλτούρας σεξισμού και της λεγόμενης κουλτούρας βιασμού (rape culture) που δικαιολογεί και διαιωνίζει τέτοιου είδους καταχρηστικές συμπεριφορές. Οι κρατικές δαπάνες για το #metoo έχουν σύνθημα “Σπάμε τη Σιωπή”, τοποθετώντας και πάλι την ευθύνη στα ίδια τα θύματα, να μιλήσουν και να ζητήσουν υποστήριξη. Ποια είναι ωστόσο η γραμμή του κοινωνικού κράτους ώστε να υπάρξει υποστήριξη στα θύματα; …Πρέπει να γίνουν βήματα προς όλες τις κατευθύνσεις κυρίως από το κοινωνικό κράτος για να αντιμετωπιστεί η σεξουαλική βία σε όλα τα επίπεδα», υπογράμμισε.

ΠΗΓΗ: www.dw.com